ارتین

علل بروز اختلالات روان‌شناختی چیست؟

?? مرداد ????

دلهره، ترس و دیگر هیچ‌ گروه سلامت: لرزش، پرش عضلات، عرق سرد، منگی، تهوع، خواب‌آلودگی، تپش قلب، مشکل در حافظه و هراس از رخ دادن یک اتفاق ناخوشایند، از علائمی است که هر یک از ما کم‌و بیش با آن مواجه بوده‌ایم. حال پدیدار شدن این علائم ممکن است از سنین کم با شروع امتحانات آخر ترم مدارس شروع و تا کنکور، موقعیت‌های شغلی، ازدواج و... ادامه پیدا کند ولی شرط مهم نحوه تعدیل و کاهش این اضطراب است. دکتر علی حریرچی، متخصص عمومی در گفتگو با «جام‌جم» اضطراب را نوعی احساس ترس و ناراحتی‌ بی‌دلیل می‌داند که نشانه بسیاری از اختلالات روان‌شناختی محسوب می‌شود و تمام اختلالات اضطرابی از آن نشات می‌گیرد. به گفته این پزشک متخصص پنج گروه منتشر، رعبی، فوبی، وسواس فکری عملی و استرس پس از ضایعه روانی در اختلالات اضطرابی وجود دارد که در اضطراب منتشره اختلال ترس از آینده، ترس بی‌اساس است و موضوع معینی را دربر‌نمی‌گیرد همانند ترس از دست دادن فرزند، همسر و... . از علائم این نوع اختلال، تنش‌های حرکتی، لرزش‌ها و واکنش‌های خودکار که به سیستم عصبی برمی‌گردد است و درصد ابتلای  زن و مرد در آن برابر است. دکتر حریرچی با اشاره به اختلال رعبی (پانیک)‌، این اضطراب را با حمله‌های شدید ترس و وحشت بیان می‌کند که هدف مشخصی را دنبال و شدت آن را از چند ثانیه تا چند ساعت ذکر می‌کند. به گفته این پزشک متخصص عمومی، ممکن است حملات از چند بار در روز تا ماهی چند بار رخ دهد و به حدی درد سینه شدت داشته باشد که فرد به متخصص قلب مراجعه کند. در این گونه حملات اضطرابی ابتلای زنان 2‌برابر مردان است و در دوقلوهای یکسان از دوقلوهای همزاد که یکسان نیستند، بیشتر دیده می‌شود. وی می‌افزاید: سومین اختلال اضطرابی فوبیا یا همان ترس است که از برخی اشیاء یا موقعیت‌هایی که خطر واقعی برای شخص ندارد و بی‌تناسب به جدی بودن واقعی آنها، به صورت اغراق‌آمیز شخص را دربر می‌گیرد، کسانی که از مکان‌های سر باز، سربسته، تاریکی، حیوانات و... می‌ترسند جزو این نوع اختلال محسوب می‌شوند ولی در وسواس‌های فکری و عملی، شخص به چیزهایی فکر می‌کند که آرزو دارد هیچ‌گاه به آنها فکر نکند. به گفته دکتر حریرچی با این که شخص می‌داند فکرش صحیح نیست ولی توان خودداری از این گونه افکار را ندارد. وی اظهار می‌کند: 50 درصد این افراد کسانی هستند که هنوز ازدواج نکرده و درآمد نسبتا بالایی دارند. به گفته وی اختلال پنجم، استرس بعد از ضایعه روانی‌ (PTSD) است که پس از بروز سوانح شدید همانند جنگ، سیل، زلزله، حوادث شدید رانندگی و... پیش می‌آید و افراد بعد از گذشت حادثه در پاسخ به محرک‌ها بی‌احساس شده و با دنیای اطراف خود درگیر نمی‌شود. یادآوری‌های مکرر و ناخواسته (علایم شناختی)‌،‌ علایم فیزیولوژیک از قبیل گوش‌به‌زنگ بودن آنها، نشانه‌های رفتاری همچون اجتناب از فعالیت‌های مشابه و افزایش تحریک‌پذیری این‌گونه افراد را می‌توان از علایم این نوع اختلال ذکر کرد. درمان اضطراب‌ در اختلال‌های بیولوژیک،‌ آرامبخش‌ها در تسکین اضطراب موثر هستند ولی در تحلیل‌های روانی، باید بیمار را به سمت روان‌شناس سوق داد. دکتر حریرچی با اشاره به این مطلب، می‌افزاید: با مواجه‌سازی می‌توان شخص را با ‌آن محرک ضعیف و مدل‌های فراوان آن روبه‌رو ساخت تا شخص در مواجهه با آن مقاوم شود، به گفته این پزشک عملیات درمان شخص پس از قرار گرفتن در آن موقعیت، خیلی خوب جواب داده و گاه جواب عکس می‌‌دهد ولی در دیدگاه‌های شناختی، به بیمار فهمانده می‌شود، خطراتی که شخص فکر می‌کند توسط آنها تهدید می‌شود همه اغراق‌آمیز بوده است و توسط اصالت وجودی شخص،‌ وی را به خود انسانی می‌رسانیم و به خانواده‌ها آموزش داده می‌شود تا نسبت به بیمارشان با محبت رفتار کنند. چند راهکار برای کاهش اضطراب‌ ورزش کنید و سعی کنید طی انجام تمرینات منظم ورزشی، خود را رها کنید. در خلوت خود موقعیت‌های اضطراب‌آور را تصور کنید و در کلام و رفتار خود به دنبال پاسخ‌های مناسب بگردید. به خاطر داشته باشید کلماتی را که بار اضطرابی دارند مثل (هیچ وقت، همیشه،‌ هرگز،‌ زود، سریع)‌ از گنجینه لغات خود حذف کنید. در هنگام صحبت، از عجله کردن و اجبار در ارائه پاسخ سریع و واکنش شتاب‌زده بپرهیزید. سعی کنید با افراد آرام و خونسرد معاشرت کنید و نکات ظریف رفتاری سازگار با خود را از آنها یاد بگیرید. جام جم